İktidarın büyük bir gösteriyle duyurduğu Kamuda tasarruf paketine ilişkin açıklanan ilk bütçe sonuçları, paketin uygulanmasının başlangıcında beklenen etkiyi göstermediğini ortaya koyuyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı Mayıs ayı bütçe uygulama sonuçları, özellikle israf olarak nitelendirilen harcamalarda herhangi bir tasarruf yapılmadığını gösterdi.
BÜTÇE AÇIĞI 418 MİLYAR TL’YE YAKLAŞTI
Yılın ilk beş ayında bütçe açığı 418 milyar TL’ye yaklaşırken, örtülü ödenek harcamaları ise 5 milyar TL’yi aştı. Tasarruf paketinde azaltılacağı söylenen temsil ve tanıtma harcamaları ile kira giderleri ise artış gösterdi.
Bütçe açığının büyük kısmı vergi gelirlerindeki artıştan kaynaklanıyor. Mayıs ayında vergi gelirleri önceki aylara kıyasla hızlı bir şekilde artarak 898 milyar TL’ye ulaştı. Bu artışın ana nedeni ise kurumlar vergisi tahsilatındaki geçici artış oldu. Mayıs ayında kurumlar vergisi yüzde 58 artışla 403,9 milyar TL olarak kaydedildi.
2024 yılı Ocak-Mayıs döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 3 trilyon 712,1 milyar TL’ye yükselirken, bütçe gelirleri 3 trilyon 240,1 milyar TL olarak gerçekleşti. Bu dönemde bütçe açığı geçen yıla göre yüzde 79 artış gösterdi. Bütçe giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 97,9 oranında artış gösterdi.
5 AYDA 7 MİLYAR 474 MİLYON TL KİRA HARCAMASI
Tasarruf paketinin açıklanmasının ardından yapılan ilk bütçe değerlendirmesi, kamu harcamalarında belirtilen israf kalemlerinde herhangi bir azalma olmadığını ortaya koydu. Özellikle temsil ve tanıtma harcamaları Mayıs ayında belirgin bir artış gösterdi. Nisan ayında 61,2 milyon TL olan temsil ve tanıtma giderleri, Mayıs ayında 418 milyon TL’ye yükseldi.
Bu harcamaların büyük bir kısmı toplantı ve organizasyon ile temsil giderlerinden oluştu. Ocak-Mayıs döneminde ise toplamda 1 milyar 304 milyon TL harcandı, bu da yılın ilk beş ayında ayrılan bütçenin yüzde 70’inin harcandığını gösteriyor.
Kira harcamaları da dikkat çeken bir diğer israf kalemi oldu. Ocak-Mayıs döneminde toplamda 7 milyar 474 milyon TL kira harcaması yapıldı. Sadece Mayıs ayında 395 milyon TL taşıt kiraları ve 169,4 milyon TL uçak kiraları için harcandı. Kira giderlerinin yüzde 35’i taşıt ve uçak kiralarından kaynaklandı. Ayrıca, özelleştirme sonucu kamuya ait binaların elden çıkması nedeniyle kamu kurumlarının kiracı haline gelmesi sonucunda hizmet binası kira giderleri de arttı.
Örtülü ödenek harcamaları da önemli bir gündem maddesi oldu. Yılın ilk beş ayında örtülü ödenek harcamaları 5 milyar 34 milyon TL’ye ulaştı. Mayıs ayında ise 920 milyon TL’lik bir örtülü ödenek harcaması yapıldı. Bu harcama, şubat ve nisan aylarından sonra yılın üçüncü en büyük harcaması oldu.
Özetle, kamu harcamalarında yapılan tasarruf paketinin ilk aydan itibaren istenen etkiyi göstermediği ve belirli israf kalemlerinde artış yaşandığı görülüyor. Bu durum, kamu emekçilerinden kesinti yapılmasının öne çıkan hedef olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor.
