Almanya’da Anayasa Mahkemesi’ni güçlendirme gündemi
Yunus Ülger
ALMANYA – Faşist parti Almanya için Alternatif’in (AfD) güçlenmesi, ülkede Anasaya Mahkemesi’nin yapısını sağlamlaştırma tartışmalarını başlattı. Federal Hükümet, Cumhurbaşkanı ile yargı organları birlikleri, olası otoriter bir rejime karşı Anayasa Mahkemesi’nin yapısının güçlendirilmesini istiyor. Ana muhalefet Hıristiyan Birlik Partileri (CDU /CSU) öneriye önce karşı çıktı, şimdi ise Federal Hükümet’ten somut öneri beklediğini bildirdi.
Almanya’da Anayasa Mahkemesi’nin üyelerinin seçimi ile görev süreleri yasayla düzenleniyor. Federal Hükümet, bu düzenlemeyi anayasaya aktarmayı, üye seçimi için üçte iki çoğunluk koşulu planlıyor. Değişiklik için üçte iki çoğunluk gerekiyor, bu sebeple CDU/CSU’nun oylarına ihtiyacı var.
STEINMEIER: POLONYA VE MACARİSTAN BİZE UYARI OLSUN
Anayasa Mahkemesi’nin güçlendirilmesi tartışmalarına katılan Cumhurbaşkanı Frank Walter Steinmeier, demokrasinin aşırı uçlara karşı korunması gerektiğini söyledi. Cumhurbaşkanlığı sarayında bir toplantıda konuşan Steinmeier, bunun için Anayasa Mahkemesi’nin sağlam temeller üzerinde durması gerektiğini ifade etti. “Polonya ve Macaristan bize uyarı olmalı” diyerek, bu ülkelerde yargı bağımsızlığının neredeyse yok olmasına gönderme yapan Cumhurbaşkanı, Anayasa Mahkemesi’nin yapısının yasayla düzenlenmesini doğru bulmadığını söyledi.
Hür Demokrat Partili (FDP) Federal Adalet Bakanı Marco Buschmann da Polonya ve Macaristan’da yargı bağımsızlığının yara almasına dikkat çekti, Anayasa Mahkemesi’nin yapısının anayasa ile düzenlenmesini istedi. Çoğu ülkede anayasa mahkemesinin yapısının anayasa ile düzenlendiğini hatırlatan Buschmann, Almanya’nın bu konuda geri kaldığını ifade etti. Anayasa Mahkemesi’nin 75 yıllık geçmişinin bir ‘başarı hikayesi’ olduğunu vurgulayan bakan, bunun sürmesi için yüksek mahkemenin güçlendirilmesi gerektiğini belirtti.
YARGI BİRLİKLERİ: ÖNEMİNE GÖRE YAPISI GÜÇLÜ DEĞİL
Almanya Yargıçlar, Avukatlar ve Hukukçular Birlikleri de ortak bir açıklama yaparak, Anayasa Mahkemesi’nin yapısının güçlendirilmesini istedi. Demokratik partilere çağrı yapan birlikler, özgürlükçü demokratik toplum düzeninin korunması için Anayasa Mahkemesi’nin güçlü olması gerektiğini belirtti.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Anayasa Mahkemesi’nin temel görevi, özgürlükçü demokratik toplum düzenini korumak. Bu önemli görevine karşın korunması göreviyle orantılı değil. Anayasa Mahkemesi’ni korumayı en yüksek düzeye çıkarmak gerek. Bu anayasayı aşırılara karşı korumak için ilk adım. Üçüncü güç olan yargıyı korumak için eyaletlerde de siyasi girişimler gerekli. Polonya ve Macaristan örnekleri, hukuk devletinin ne kadar çabuk yok olabileceğini gösterdi.”
ÖNCE KARŞI ÇIKTI, ŞİMDİ SOMUT ÖNERİ İSTİYOR
Ana muhalefet CDU/CSU, Anayasa Mahkemesi için şu anda somut bir tehlike olmadığı gerekçesiyle Federal Hükümet’in önerisine önce karşı çıktı. Alman Birinci Televizyonu’na (ARD) konuşan CSU federal milletvekili Andrea Lindholz, “Önerinin getiri ve götürülerinin gözden geçirdik, değişiklik için şu anda acil bir ihtiyaç görmedik” dedi. CDU Başkanı Friedrich Merz de önce Anayasa Mahkemesi için şu anda bir tehlike görmediğini söyleyip, değişikliğe karşı çıktı. Daha sonra ise önlerine somut bir öneri gelirse bunun üzerinde konuşabileceklerini dile getirdi.
Anayasa Mahkemesi’nin üyelerini yarı yarıya Federal Meclis ile Eyalet Temsilciler Meclisi seçiyor. Bunun için üçte iki çoğunluk koşulu bulunmuyor. Ayrıca üyelerin görev süreleri için sınırlama yok, ikinci kez aday olma yasağı da bulunmuyor. Üçte iki çoğunluk koşulu bulunmadığı için olası bir otoriter rejimin, salt çoğunlukla Anayasa Mahkemesi’ne hakim olma tehlikesi bulunuyor.
